Δευτέρα 11 Ιουλίου 2016

Αναγνώσεις: Οι Κόκκινες Βασίλισσες


Τζόναθαν Λέθεμ, Οι Κόκκινες Βασίλισσες (Κέδρος, Ελένη Ηλιοπούλου)

Ποια είναι τελικά η σχέση του ατόμου με την ιστορία; Έχει τη δυνατότητα ένας προικισμένος άνθρωπος λαμβάνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις να αλλάξει την συλλογική τύχη; Και αν ναι ποιες προσωπικές θυσίες οφείλει να επωμιστεί προκειμένου να τα καταφέρει; Και αν όχι ποια θα είναι η μοίρα του ενώ θα ιδιωτεύει αδιάφορος για το συλλογικό γίγνεσθαι εστιάζοντας αποκλειστικά στη ζωή του;
            Το μυθιστόρημα του Τζόναθαν Λέθεμ, Οι Κόκκινες Βασίλισσες (Κέδρος, Ελένη Ηλιοπούλου), αναπτύσσει τα παραπάνω ερωτήματα δίχως φυσικά να προσφέρει κάποια απάντηση. Και αυτό συνιστά μέρος της γοητείας του. Η υπόλοιπη ομορφιά του πολυφωνικού αφηγήματος έγκειται στο ότι αναδεικνύει όψεις της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας που είναι αρκετά άγνωστες στο ευρύ κοινό με τον γνωστό σπειροειδή αφηγηματικό τρόπο του Λέθεμ.
            Στον πυρήνα της αφήγησης βρίσκεται η Ρόουζ Τσίμερ, ένθερμη κομουνίστρια, που ξέρει να υποστηρίζει τους αδύνατους και δεν έχει ενδοιασμούς να τα βάζει ακόμη και με το ίδιο της το κόμμα. Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1950, όπου ο μακαρθισμός δίνει και παίρνει στην Αμερική και κάθε εναλλακτική πολιτική πρόταση έχει το κόστος της.  Γύρω από τη Ρόουζ περιστρέφονται όλοι οι ήρωες του βιβλίου, των οποίων η ζωή καθορίζεται με τον ένα ή τον άλλον τρόπο από τις επιλογές της μητριαρχικής αυτής φιγούρας. Η κόρη της Μίριαμ που μεγαλώνει με τον πατέρα της μακριά και αμφισβητεί την πορεία της μητέρας της στη ζωή, ο ομοφυλόφιλος γιος του εραστή της Ρόουζ Σίσερο που γίνεται καθηγητής συγκριτικής λογοτεχνίας αλλά τη θαυμάζει, ο εραστής της Ρόουζ ένας μαύρος ικανός αστυνομικός, ο γιος της Μίριαμ Σέρτζιους που μεγαλώνει μακριά από όλους και όλες και ο ξάδελφος της ο Λένι, ένας ικανότατος σκακιστής αλλά ιδιόρρυθμη φιγούρα λειτουργούν ως άτυπα παιδιά της όχι ακόμα και τόσο φανερής πρόσφατης αμερικανικής ιστορίας.
            Η αφήγηση είναι πολυδαίδαλη με τον Λέθεμ να δίνει φωνή, ή τουλάχιστον αφηγηματικό μερίδιο σε όλους σχεδόν τους βασικούς ήρωες του. Παράλληλα η εκκρεμής παλινδρόμηση της αφήγησης στον χρόνο επιτρέπει τον αναγνώστη να μελετά την σχέση αιτίου και αιτιατού στις επιλογές των ηρώων. Είναι απαραίτητο επίσης να αναφερθεί ότι η σπουδαία πρόζα του Λέθεμ διανθίζεται από μια σειρά σημεία και σύμβολα που μας φέρνουν εγγύτερα στην σπουδαία εναλλακτική αμερικανική κουλτούρα του δεύτερου μισού του περασμένου αιώνα.

            Και αν όλα αυτά φαντάζουν μακρινό παρελθόν σε έναν κόσμο που στροβιλίζεται στους ρυθμούς του χρήματος, ο σπουδαίος συγγραφέας μας υπενθυμίζει στο τέλος ότι οι πυρήνες της πρωτοπορίας μπορούν να δημιουργηθούν από το πουθενά. Ή για να γίνω σαφέστερος από τα κενά αγάπης που αφήνει στο διάβα της η αδυσώπητη εξουσίας.

Πάνος  Ιωαννίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου